|
1
|
భూయ ఏవ మహా-బాహో శృణు మే పరమం వచః ।
యత్ తేఽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హిత-కామ్యయా ॥ |
|
2
|
న మే విదుః సుర-గణాః ప్రభవం న మహర్షయః ।
అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః ॥ |
|
3
|
యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోక-మహేశ్వరం ।
అసమ్మూఢః స మర్త్యేషు సర్వ-పాపైః ప్రముచ్యతే ॥ |
|
4
|
బుద్ధిర్జ్ఞానమసమ్మోహః క్షమా సత్యం దమః శమః ।
సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో భయం చాభయమేవ చ ॥ |
|
5
|
అహింసా సమతా తుష్టిః తపో దానం యశోఽయశః ।
భవంతి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ॥ |
|
6
|
మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా ।
మద్భావా మానసా జాతాః యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ॥ |
|
7
|
ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః ।
సోఽవి-కంపేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ॥ |
|
8
|
అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే ।
ఇతి మత్వా భజంతే మాం బుధా భావ-సమన్వితాః ॥ |
|
9
|
మచ్చిత్తా మద్గత-ప్రాణాః బోధయంతః పరస్పరం ।
కథయంతశ్చ మాం నిత్యం తుష్యంతి చ రమంతి చ ॥ |
|
10
|
తేషాం సతత-యుక్తానాం భజతాం ప్రీతి-పూర్వకం ।
దదామి బుద్ధి-యోగం తం యేన మాముపయాంతి తే ॥ |
|
11
|
తేషామేవాను-కంపార్థం అహమజ్ఞాన-జం తమః ।
నాశయామ్యాత్మ-భావస్థో జ్ఞాన-దీపేన భాస్వతా ॥ |
|
అర్జున
ఉవాచ
|
|
12
|
పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్ ।
పురుషం శాశ్వతం దివ్యం ఆది-దేవమజం విభుం ॥ |
|
13
|
ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా ।
అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ॥ |
|
14
|
సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ ।
నహి తే భగవన్ వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః ॥ |
|
15
|
స్వయమేవాత్మనాఽఽత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ ।
భూత-భావన భూతేశ దేవ-దేవ జగత్పతే ॥ |
|
16
|
వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మ-విభూతయః ।
యాభిర్విభూతిభిర్లోకాన్ ఇమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ॥ |
|
17
|
కథం విద్యామహం యోగిన్ త్వాం సదా పరి-చింతయన్ ।
కేషు-కేషు చ భావేషు చింత్యోఽసి భగవన్ మయా ॥ |
|
18
|
విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన ।
భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతం ॥ |
|
భగవాన్
ఉవాచ
|
|
19
|
హంత తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మ-విభూతయః ।
ప్రాధాన్యతః కురు-శ్రేష్ఠ నాస్త్యంతో విస్తరస్య మే ॥ |
|
20
|
అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వ-భూతాశయ-స్థితః ।
అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామంత ఏవ చ ॥ |
|
21
|
ఆదిత్యానామహం విష్ణుః జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ ।
మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ ॥ |
|
22
|
వేదానాం సామ-వేదోఽస్మి దేవానామస్మి వాసవః ।
ఇంద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా ॥ |
|
23
|
రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్ష-రక్షసాం ।
వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహం ॥ |
|
24
|
పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిం ।
సేనానీనామహం స్కందః సరసామస్మి సాగరః ॥ |
|
25
|
మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యైకమక్షరం ।
యజ్ఞానాం జప-యజ్ఞోఽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః ॥ |
|
26
|
అశ్వత్థః సర్వ-వృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః ।
గంధర్వాణాం చిత్ర-రథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః ॥ |
|
27
|
ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవం ।
ఐరావతం గజేంద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపం ॥ |
|
28
|
ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామ-ధుక్ ।
ప్రజనశ్చాస్మి కందర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః ॥ |
|
29
|
అనంతశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహం ।
పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహం ॥ |
|
30
|
ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహం ।
మృగాణాం చ మృగేంద్రోఽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణాం ॥ |
|
31
|
పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్ర-భృతామహం ।
ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ॥ |
|
32
|
సర్గాణామాదిరంతశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున ।
అధ్యాత్మ-విద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహం ॥ |
|
33
|
అక్షరాణామకారోఽస్మి ద్వంద్వః సామాసికస్య చ ।
అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాఽహం విశ్వతో-ముఖః ॥ |
|
34
|
మృత్యుః సర్వ-హరశ్చాహం ఉద్భవశ్చ భవిష్యతాం ।
కీర్తిః శ్రీర్వాక్ చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ॥ |
|
35
|
బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్త్రీ ఛందసామహం ।
మాసానాం మార్గ-శీర్షోఽహం ఋతూనాం కుసుమాకరః ॥ |
|
36
|
ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహం ।
జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి సత్వం సత్త్వ-వతామహం ॥ |
|
37
|
వృష్ణీనాం వాసు-దేవోఽస్మి పాండవానాం ధనం-జయః ।
మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః ॥ |
|
38
|
దండో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతాం ।
మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞాన-వతామహం ॥ |
|
39
|
యచ్చాపి సర్వ-భూతానాం బీజం తదహమర్జున ।
న తదస్తి వినా యత్ స్యాత్ మయా భూతం చరాచరం ॥ |
|
40
|
నాంతోఽస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరం తప ।
ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా ॥ |
|
41
|
యద్యద్ విభూతి-మత్ సత్వం శ్రీ-మదూర్జితమేవ వా ।
తత్తదేవావ-గచ్ఛ త్వం మమ తేజోఽంశ-సంభవం ॥ |
|
42
|
అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున ।
విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నం ఏకాంశేన స్థితో జగత్ ॥ |